USPpi Programa de Posgrado Humanidades, Derechos y Otras Legitimidades nisqapiqa interdisciplinaridad nisqawanmi riqsichikun, chaymi Área Interdisciplinaria de Capes nisqapi kachkan, chaynallataqmi “Prácticas y investigación Interdisciplinaria” nisqapas kamachisqa, chaymi chay temamanta ukhunchasqa rimarin, chaynallataqmi munan huk espaciota quyta, chaypim yachachiqkunapas, yachapakuqkunapas yachaykunata cambianku, chaypaqmi Postgrado en Humanidades, Derechos y Otras Legitimidades nisqapas paykunapa investigacion proyectonku hinaspa huk común campo de conocimientos compartidos nisqa hatarichiy. chay área interdisciplinaria nisqapi.
Chay disciplinaqa ñawpaqman churan temas teóricos-metodológicos nisqakunata, chaykunatan investiganku yachachiqkuna, yachakuqkunapas, mana huk tema específico nisqapi yuyaykuspa. Hinallataqmi chaninchan rimanakuy interdisciplinario nisqakunata, yana, indígena, quilombola, mayu pata, inmigrante, refugiado, africano, discapacidadniyuq runakuna, trans, no binario y LGBTQIAP+ poblaciones, perspectiva de género, urbano, rural y periférico yachayman hina. áreas nisqakunapi, chaynapi uyarisqa kanankupaq hinaspa chaynapi willakuyninku, yachayninku, temanku, experiencianku hinaspa experiencianku sarunchakuymanta hinaspa imaymana violenciamanta (epistémica, física, psicológica) chaynallataq harkakuy, autonomía hinaspa empoderamiento. Kay yachaykunata hatun yachay wasi churanapakmi kan, shinallatak espacios extraacadémicos nishkakunapipash chanishka kankapakmi kan.
CHANIYUQ!
Llapan maestría nisqa disertación nisqakunapi, llapa doctorado nisqa tesis nisqakunapipas, Disertación/Tesis Resumen nisqamanta huknin palabra clave hina INTERDISCIPLINARIDAD nisqa simita churakunanmi. Chaymantapas, "Interdisciplinario nisqamanta qawarispaqa, kay investigacionqa X, Y, Z... nisqa yachay pampakunatam huñun" (mayqin yachay pampakunam movilizasqa kasqanmanta sut'inchaspa) utaq "Enfoque interdisciplinario nisqawanmi kay investigacionqa hukniray yachaykunata huñun, ahinataq." PPGHDL nisqa programa interdisciplinario nisqa, chaymi ancha allinpuni justificar imaraykun investigacion ruwasqa karqan kay programa postgrado nisqapi, chaymi defienden interdisciplinaridad nisqamanta, hinallataqmi kan huk materia obligatoria nisqa imaynatas investigacionta wiñachisunman interdisciplinario nisqapi.
Programa nisqapa ruwayninpi, imayna puririyninpipas yuyaymanaymantaqa, allinmi yuyaymanay interdisciplinaridad nisqapa allin kayninmanta. Interdisciplinaridadwan transdisciplinaridadwanqa, fenómenos nisqamanta hamut’ayta mast’ariyta munanku, rakinakuy compartimentado nisqamanta aswan karuman, hinallataq perspectivakuna, repertoriokuna, sectores de realidad nisqakunaq mosoqmanta ruwayman.
Kay articulación nisqa, huk ñanmantapas, investigacionta ruwanapaq, hukllachasqa hina, chay objetivos declarados nisqakuna hunt’anapaq, kikinpiqa, huk desplazamiento nisqatan implican, chay divisiones disciplinarias más canónicas de conocimientos nisqamanta, hinallataq recursos teóricos-prácticos nisqakuna movilizasqa contornos disciplinarios nisqakuna ukhupi. , paradigma occidental nisqapa takyachisqan hina.
Interdisciplinaridad y transdisciplinaridad nisqakunan lloqsimunku disciplinakunaq demarcación nisqa chirunkunata p’akinankupaq, kikinkupaq ruwayninkunawan, kamachikuyninkunawan ima, chaykunatan p’akina, mosoqmanta hatarichina otaq atipanaraq.
Kay frontera campo nisqapi imaymana yachaykuna ukhupiqa atikunmi mosoq imayna kayta, ruwaypas hatarichiyta. Hinaspa kay ratollapin huk mosoq epistema lloqsimuyta qallarikun, huk transdisciplinario anticolonial yachay.
Kunan pacha yachaykunata ruranapaqqa, huk radical forma de interdisciplinaridad nisqatam munan, Burkina Fasomanta historiamanta yachaq Joseph Ki-Zerbopa nisqanman hina. Historia General de África nisqapi, Ki-Zerboqa ninmi, interdisciplinaridad nisqa huk proyecto interdisciplinario nisqamanmi apakunan, manataqmi mayqen disciplinapas allintachu yanapan huk enfoquellamanta, chay realidad densa y enredada nisqa, chay realidad africana continente nisqapi. Qillqaqpa nisqanman hinaqa, Africapa historianpa paqariyninkunaqa, ejemplopaq, sutillam tupan; Sapakama, sapanchasqa, chiqap kaqpa mana chiqap rikchayninllatam apachin, chaytam huk pukyupa intervencionnin – hukniray yachaykunamanta – yanapanman definiyta.
UNESCOqa 1981 watamantapachan rimashan interdisciplinario nisqamanta, “1981 watapi coloquio nisqapi (UNESCO, 1983), chaypi kaqkunan ñawpaqtaqa preocupasqa karqanku interdisciplinaridad nisqapa condicionninkunamanta, consecuencias epistemológicas nisqamantawan: allin yupay llamkaykunaqa kay sentidopi riguroso definicionkunata yuyaymanaypim churakunku. 1991 watapi coloquio nisqapi (PORTELLA, 1992), huñusqa investigadorkuna (awpaq eventomanta aswan achka) yuyayninkuta churarqaku huk proyecto operativo y práctico de interdisciplinariedad nisqa ruwaypi, chaynallataqmi mundo institucional de investigación nisqapa riqsisqanpipas, tapukuy epistemológico hina. allichasqa karqanku utaq chay suceso, chunka wata qhipaman, aswan pisi cientifico kayninmanta, organizacional, institucionalmanta” (PORTELLA, 1992 Apud: TEIXEIRA, 2004).
2019 watapi Capes area documento nisqan hina, paginakunapi. 12 hinaspa 13:
“Interdisciplinaridadqa huk espacio privilegiado hinam riqsichikun, kikinpa carácter transversal nisqa kasqanrayku, chaymi qawachin prefijo nisqapi, ñawpaqman purinanpaq, disciplinario nisqamanta aswan karuman, articulaspa, transponir hinaspa generaspa conceptos, teorías y métodos nisqakunata, disciplina yachaypa limitekunata atipaspa hinaspa chaymanta distinguikuspa, puentekunata churaspa, imaymana niveles de realidad, lógica hinaspa formas de producción nisqakunapura. Chaypaqqa ancha allinmi sapa kuti rimanakuy subáreasninwan huk áreas disciplinarias nisqakunawan”.
Kay kamachiykunata runa yachaykunata yachachiypi, yachay maskay, yachachiy, mastariy ruwaykunawan ima, achka sasachakuykunata churan, Área Interdisciplinaria nisqapi yachachiqkunapaq, yachakuqkunapaqpas, chaykunamantam kaykunaqa rikurin:
• Yachay maskaypi, yachachiypi, musuqyachiypi musuq teórico-metodológico nisqa qawariykunata qawarinapaq kichasqa kayta kallpanchana;
• Abordar ima sasachakuykunata epistemológico nisqakunata, chaykunatan innovación teórica y metodológica nisqa apamun investigación interdisciplinaria nisqapi, yachachiypi ima, chaypaqmi necesitakun aswan allinta rimanakuykuna imaymana yachaykunamanta disciplinakuna ukhupi, hinallataq áreas nisqakuna ukhupi, hinallataq chaykunata cienciaq filosofía nisqakunawan, imaymana aspectonkunapi;
• Yachachiqkunapa, yachakuqkunapa proyecto de investigación nisqakunapi metodología interdisciplinaria nisqakuna churakunanpaq kallpanchana;
• Reqsina, investigación interdisciplinaria nisqapi, yachachiypi ima, imaymana yuyaykunata jap’iyta atikunman, imaraykuchus imaymana significadokunata ruwayta atikun, chay área nisqapi imaymana kaqkunata chaninchaspa, riqsispa ima;
• Pluri, multi y interdisciplinaridad nisqa hamutaykunapa características definidoras nisqapi, hukniray contextos teórico-metodológicos nisqapi, allinta qawarispa, relaciones nisqakunata hinaspa diferenciaciones nisqakunata, posibilidades nisqakunata hinaspa límites nisqakunata qawarispa, chaynapi aswan allinta yanapanapaq yachachiy hinaspa investigación nisqa propuestakunapa definicionninkunata, mosoqyachiq chirunkunata. , chaynallataqmi Área Interdisciplinaria nisqapi imaymana programakuna chaninchaykuna;
• Riqsichina ñankunata, chaywanmi kallpanchakunqa Cámaras Temáticas de la Área Interdisciplinaria nisqakuna ukhupi, ukhupipas, Programakunapura experienciakuna t’inkinakunankupaq, hinallataq yachaykuna interdisciplinario nisqakuna paqarichisqa mast’arikunanpaq.
Kay pachak watakunapi huknin hatun sasachakuyninqa yachaykunapa (kutin) tinkuchiy kasqanmanta yuyaymanaspa, Área Interdisciplinaria nisqapiqa kicharikunmi musuq ruwaykunapaq, yachachiy, investigacion postgrado nisqa organizacionpi, huk espaciom induce capacitación interdisciplinaria nisqatapas, perspectiva humanista nisqatapas. yachakukkunapa, yachachikkunapa, yachakkunapak. Kay yachachiyqa, hukniray yachachiy, maskay, mastariy ruwayninkunapi, huk actitud interdisciplinaria nisqa wiñachiypi, hap’iypi ima, chaymantapas necesario inserción social nisqapi, chay producción científica y tecnológica nisqa paqarichisqamanta.
